Klon Wacława Nałkowskiego

Klon rosnący na najwyższym tarasie przy budynku Muzeum im. Zofii i Wacława Nałkowskich został posadzony w tym miejscu, jako jeden z sześciu klonów i jaworów, podczas zakładania ogrodu przez państwa Nałkowskich, po budowie domu w 1895 roku.

Według wspomnień Zofii Nałkowskiej, zawartych w książce pt. „Dom nad łąkami”, dom na Górkach w Wołominie był wzorowany na dworze we Wrotkowie, gdzie wychowywał się ojciec pisarki – Wacław Nałkowski. Pisze ona na ten temat tak:

„Było to miejsce zbyt podobne do jednego innego miejsca, utraconego już wtedy bezpowrotnie. Bo taka sama łąka rozciągała się u stóp wzgórza, na którym stał inny dom, i taki sam miała las na horyzoncie. Tylko nie było tu rzeki, która tam płynęła, może i wzgórze było tutaj mniejsze. I nie było drzew takich starych jak tam, i nie było cienistego ogrodu.

Rozpytywałyśmy się, jak tam było, bo pamiętałyśmy tak mało. Raz tylko nas tam zawieziono, jeszcze jako dzieci. Raczej utkwiły nam w pamięci owce, widziane wtedy pierwszy raz w życiu. I konie, wszystkie białe w czarne i szare kółka, cztery konie, które nazywały się siwe, chociaż tylko jedna para była stara, a druga młoda. I zwłaszcza jeden z nich, na którego grzbiet ciepły i szeroki posadzono mię na chwilę, abym wreszcie wiedziała jak to jest.

I tak – żal za tym, co było, sprawił, że powstało coś nowego. Na tej ostatniej górze leśnej nad łąką w rok później stał już nowy dom.

Dom był mniejszy, drewniany – nie piękny murowany, jak tam. I lewkonie, kwitnące tam wtedy przed wielkim kamiennym tarasem, nie chciały tu rosnąć tak łatwo. I nie było nad urwiskiem niskiego murku, obrośniętego caprifolium, murku, z którego można było spaść w dół na kamienistą drogę z wracającymi do domu owcami, krowami i końmi – i na pewno się zabić.

Ale z obu stron drzwi oszklonych do jadalnego pokoju były i tu dwa okna wysokie i węższe od innych, jak podobno były tam. Ale posadzone były przed domem klony i jesiony, jak tam.”

Wiele lat później, Pani Zofia odwiedzając „Dom nad Łąkami” w 1951 roku, pisała tak:

„Z sześciu klonów, zasadzonych przed domem – jest jeden sprzed mojego kiedyś okna. Jest olbrzymi, jest niewiarogodny.”

Fotografia współczesna kolorowa, wykonana wiosną 2021 roku, przedstawiająca wschodnią ścianę zewnętrzną budynku Muzeum wraz z częścią tarasu okalającego budynek i klonem. Na ścianie budynku, widoczny na piętrze wykończonym drewnianą boazerią w kolorze brązowym, balkon z barierką z pionowych deseczek również w kolorze brązowym i uchylone małe okienko obok. Na parterze budynku widoczna zamknięta okiennica tarasu wyjściowego. Klon z widocznym wyraźnie pniem pokrytym od strony wschodnio-północnej delikatnym porostem oraz zieloną koroną. Taras z cegieł w kolorze czerwonym.

Fotografia kolorowa współczesna, wykonana latem 2020 roku. Zdjęcie przedstawiające południową elewację budynku w ¾, z widocznym z prawej strony klonem. Budynek oświetlony światłem dziennym, jasnym. Widoczny na fotografii balkon na piętrze z balustradą z pionowych brązowych deseczek, uchylonymi drzwiami balkonowymi i doniczkami na rośliny ozdobne. Na parterze dobrze widoczny taras ze schodami po środku i balustradą z pionowych deseczek. Na tarasie, przy drzwiach z otwartymi okiennicami, okrągłe donice z roślinami ozdobnymi. Taras okalający budynek z czerwonych cegieł. Klon widoczny z prawej strony zdjęcia, w lekkim cieniu. Klon znacznie wyższy od budynku.

Fotografia współczesna, kolorowa, wykonana zimą 2020 roku. Pionowa. Z lewej strony widoczna ½ południowej elewacji budynku z zamkniętymi okiennicami w oknach oraz schody prowadzące ze środkowego tarasu na najwyższy. Dach budynku, schody oraz tarasy i drzewa pokryte śniegiem. Z prawej strony zdjęcia dobrze widoczny klon. Ośnieżony, bez liści, znacznie wyższy od domu. Na tej fotografii widać jak dużym jest drzewem.

Fotografia archiwalna, kolorowa, wykonana jesienią, przed 2018 rokiem. Na zdjęciu widoczna cała południowa elewacja budynku. Wizerunek domu zajmuje górna połowę zdjęcia. W dolnej połowie widać schody prowadzące do Muzeum w ich dawnym biegu oraz zielone bukszpany. Z prawej strony widoczny klon w jesiennej szacie. Liście są jeszcze na drzewie, ale maja już żółty kolor. Dach domu, schody i rośliny przykryte opadłymi żółtymi liśćmi.

Fotografia współczesna, kolorowa, wykonana jesienią 2021 roku. Zdjęcie wykonane z wschodnio-północnego narożnika domu. W prawym dolnym rogu widzimy fragment murku oporowego wybudowanego z czerwonej cegły, tej samej z której ułożony jest taras okalający budynek. Z prawej strony fotografii na drugim planie widać pień klonu i pierwsze gałęzie korony. Na pierwszym planie z prawej strony wschodnia ściana budynku, z balkonem na piętrze i otwartą okiennicą tarasu na parterze budynku. Tło, dla opisanych obiektów, stanowią gałęzie drzew rosnących w pobliżu domu. Liście na wszystkich drzewach są żółte.

Fotografia współczesna, kolorowa, wykonana jesienią 2021 roku. Na zdjęciu po lewej stronie widoczna południowa elewacja budynku w ujęciu ¾ z widocznymi balkonem, tarasem, otwartymi okiennicami i roślinami ozdobnymi w donicach. Po lewej stronie fotografii widoczny fragment parku. Największym drzewem jest klon, z dobrze widocznym pniem i częścią korony. Klon oraz inne drzewa mają żółte liście. Taras okalający budynek pokryty opadłymi żółtymi liśćmi.

Fotografia współczesna, kolorowa, wykonana w ciągu dnia jesienią 2021 roku. Pionowa. W części centralnej zdjęcia widoczny klon już prawie bez liści. Widać pień oraz gałęzie całej korony. Z lewej strony na dole zdjęcia widoczny fragment budynku. Wysokość budynku stanowi mniej niż połowę wysokości klonu.

Fotografia archiwalna, czarno-biała, wykonana zimą po 1937 roku a przed latami sześćdziesiątymi XX wieku. Na zdjęciu widać na pierwszym planie zbocze górki z nielicznymi drzewami. W centralnej części zdjęcia, w oddaleniu widoczne dwie ściany budynku: wschodnia i południowa. Dość wyraźnie widoczny na tle południowej ściany klon, wysoki z małą koroną.

Zdjęcie kolorowe, przedstawiające obraz olejny w szerokiej ciemnej ramie ze zdobionym brzegiem. Na obrazie widoczny budynek w wyglądzie z lat 1938-1990. Widoczne dwie ściany: zachodnia i południowa oraz schody i mały taras przy domu. Z prawej strony obrazu klon z wyraźnym pniem i znaczną częścią korony. Obraz przestawiający wygląd domu i otoczenia w okresie letnim. U dołu obrazu na pierwszym planie wysokie trawy i niezidentyfikowane krzewy.